Konsehal Daisy Coffie (M21) ta reakshoná riba René Zwart: Mitar bèrdat kasi semper ta un mentira kompleto.

Kralendijk, 8 di febrüari 2024 – E artíkulonan di René Zwart tur ora tin algu ku por ta mas òf ménos bèrdat den nan. Su artíkulonan semper ta haña apre­sio, pa motibu ku nan ta mishi ku partinan ku ta sensibel pa hende, sabiendo ku hopi biaha ta ter­seranan a dun’é informashon. Esaki no ta un proble­ma, pasobra un periodista no por vigilá tur kos su so, lesa tur dokumentu i riba dje skirbi e mes tam­be. Un di su artíkulonan di mas resien tin komo título: ‘Ketuketu Konseho Insular di Boneiru a rega­lá su mes mei mion’. Sin bai hiba un diskushon den medionan di komunikashon, mester mustra si riba e echo ku tantu e título komo e kontenido no ta kua­dra ku e bèrdat korekto i kompleto.

Pa kuminsá ku e palabra ‘ketu ketu’ ku innesesariamente ta insinuativo. Den e frase inisial di e di dos alinea e promé 10 palabranan ta: ‘Den reunion públiko di 3 di òktober a aprobá e ordenanza 2023’ Kon e ke mèn ketu ketu? Si niun hende no a dediká niun palabra na esaki durante e reunion di Konseho Insular no ta al kaso, pa motibu ku tur miembro di Konseho Insular mester a lesa tur dokumentu i no ta nesesario pa debatí tokante kada dokumentu, mirando ku ya kaba anteriormente a trata tur dokumentu ampliamente den un òf mas reunion di komishon. Òf akí ya kaba e eskritor (òf eskritornan) ta duna un apertura pa sobrá di e alegato? Djis pa bini ku un argumento numa!

E eskritor ta hasi komparashon ku e munisipionan Putten i Haarlemmermeer. E ta hasi esaki a base di e tamaño di poblashon i si tin un aeropuerto internashonal òf nò. Ku esaki e eskritor no ta tene kuenta ku e nuansanan nesesario. Ta bèrdat ku e miembronan di konseho munisipal na Hulanda ta haña un kompensashon a base di e kantidat di habitante. Loke e eskritor ta keda sin menshoná ta ku tin no ménos ku 19 miembro di konseho munisipal na Putten. E eskritor ta lubidá di menshoná tambe ku e aparato (di sosten) ku e miembronan di Putten por konta kuné ta hopi biaha mas grandi ku na Boneiru (i e islanan BES). Kada bes tòg ta entre otro Cft i sekretario di estado di Asuntunan Interno i Relashonnan den Reino ku ta raportá i mustra riba e forsa/kapasidat di ehekushon na Boneiru. E eskritor a yega di puntra su mes kuantu empleado públiko de fakto na Hulanda ta okupando nan mes ku e munisipio Putten? E eskritor a yega di puntra su mes kuantu empleado públiko den diferente entidat ta sostené e miembronan di konseho munisipal direktamente òf indirektamente? Na momentu ku un miembro di e konseho munisipal di Putten djis indiká ku e no por duna un konseho korekto òf kompleto òf no por yega na un (toma di) di desishon sólido, mesora nan ta habri un bleki di empleado públiko i hasi uso di departamentonan pa yena e bashí akí. Niun hende no tin un bista riba e kantidat total di empleado públiko i forsanan eksterno, i e gastunan total ku nan ta hasi pa manehá e munisipio Putten adekuadamente.

Semper ta masha fásil pa wak nos isla for di un business class di KLM i rápidamente determiná kuantu empleado públiko tin i kuantu e gastunan ta. Lo mester ta konosí pa e eskritor tambe ku kualke empleado públiko òf miembro di Konseho Insular na Boneiru mester ta i ta un shenpia. Tur hende (pueblo di Boneiru i tur entidat hulan­des) korektamente ta keha ku akinan tur kos ta bai pokopoko i ku produktonan final konkreto no ta bira visibel pa kaba. Tumando e proyekto di bibienda komo ehèmpel, e eskritor a yega di para ketu na kuantu empleado públiko di kuantu ministerio i kuantu eksterno a okupá nan mes tras di kòrtina ku e proyekto akí? Kuantu konseho i rapòrt a skirbi promé ku por ehèmpel den munisipio Putten un miembro di konseho munisipal lo por tuma un desishon tokante konstrukshon di bibienda. E ora ei pues ta hopi simplístiko pa husga un miembro di Konseho Insular di Boneiru a base di su kompensashon di formalmente algun ora pa siman? Esaki miéntras ku e eskritor ta realisá hopi bon ku un miembro di Konseho Insular nunka no por hasi esei den e kantidat limitá di ora ei. Kiko e eskritor ta pensa di e adagio: ‘An honest day pay for an honest day job’? Naturalmente mi por dediká atenshon tambe na e komparashon ku e munisipio Haarlemmermeer. Pero mi ta sigur ku esaki no ta bai kai na agrado di e eskritor.

Ku e Representante di Reino a resistí djis pa forma, ta komprendibel. Esaki pasobra e Representante di Reino sa masha bon kua ta e trabounan i komponentenan ku mester inkluí pa por hasi un komparashon hustu. E Representante di Reino a yega di wak e aparato di RCN i e kantidat di sosten ku ta keda suministrá alabes for di e munisipionan, provinsianan i Reino? Hopi sabí di parti di e Representante di Reino ku e no ta bai hinka su mes den e diskushon akí. Tokante e ‘governance’ rònt di e Representante di Reino mi no ta bai papia awor akí.

Un detaye chikitu: E remarke tokante biahamentu den business class tambe inne­sesariamente ta un instigashon. Lo tabata bon pa e haña un imágen kompleto i pa e forma su opinion si e eskritor lo a tira un bista den e areglo di biahe di trabou den e CAO di Reino. Den e areglo akí tin entre otro formulá: ‘Bo tin mag di biaha den business class òf den un klase komparabel si e tempu di buelo pa bo biahe di trabou ta seis ora òf mas i si pa bo biahe di trabou un ticket den e klase ei ta disponibel. Esaki ta konta tambe si bo biahe di trabou ta konsistí di mas ku un buelo’. Esaki práktikamente ta enserá ku no solamente prominentenan, pero tambe kualke empleado públiko for di eskala di salario 3 tin mag di biaha business class for di Amsterdam pa Boneiru i visa vèrsa. I tene kuenta ku kada empleado públiko ta paga bon tinu riba su obligashonnan i derechonan, i pues ku hopi biaha e business class di KLM ta yen di empleado públiko. Kasi mi por bini ku e ponensia ku si e empleado públiko di eskala di salario 3 ta biaha economy class tòg, i despues e tin keho di doló di lomba òf pia hinchá, e por mèldu esaki serka e dòkter di empresa, i ku su hefe lo haña un ‘skual’.

E frase final di e artíkulo ta kuadra i mi ta para su tras tambe. ‘E miembronan di Konseho Insular ta realisá ku nan t’ei pa pueblo i no lo kontrali’. Pa duna kontenido na esaki bo mester fasilitá e miembronan di Konseho Insular tambe pa por ehersé e ròl krusial akí. Mi ta teme ku a base di e komunikado akí ta bai surgi un diskushon di ‘ta bèrdat’ i ‘no ta bèrdat’, i ku nos tur ta bai mustra otro ku dede i bai kontrolá sumanan i/òf komponentenan apart. Mi ta teme ku e eskritor i tur hende ku ta hala rosea ta bai tuma e artíkulo akí komo un motibu pa bai tira lodo atrobe.

Lo úniko ku mi ta pidi i ta spera ta: laga nos huntu ban wak ken tin ku hasi kiko, i kiko tur ta nesesario (gastu i kapasidat) pa sòru ku pueblo di Boneiru por ta orguyoso di tur e kosnan bunita ku ta keda realisá na nan dushi isla. I bai wak den direkshon di un koherensia total.       

PS: Pa loke ta trata e fecha di 3 di òktober 2023 i e konstelashon di Konseho Insular na e momentu ei i e echo ku e ordenansa a keda aprobá unánimemente, e eskritor no a dediká niun pia di palabra na esaki.

Raadslid Daisy Coffie (M21) pareert René Zwart:

Een halve waarheid is meestal een hele leugen

Kralendijk, 8 februari 2024 - De artikelen van Rene Zwart bevatten altijd een meer of mindere kern van waarheid. De artikelen worden altijd geapprecieerd omdat ze gevoelige snaren raken, wetende dat de inhoud heel vaak is meegegeven door derden. Dat is niet erg, want een journalist kan niet alles in zijn een­tje in de gaten houden, alle documenten lezen en ook nog eens zelf gaan schrijven. Eén van zijn meest recente artikelen heeft de kop: “Eilandsraad Bonaire doet zichzelf stilletjes half miljoen cadeau”. Zonder een discussie te gaan voeren via de media moet er wel op gewezen worden dat zowel de kop­tekst als de inhoudelijkheid bezijden de juiste en volledige waarheid zijn.

Om te beginnen met het onnodig insinuerende woord “stilletjes”. In de openingszin in de romptekst zijn de eerste 10 woorden “De verordening is in de openbare ver­ga­dering van 3 oktober 2023”. Hoezo stilletjes? Dat er ook maar geen één woord aan gewijd is tijdens de raads­ver­gadering, doet niet ter zake, want alle raadsleden behoren alle stukken te hebben gelezen en er hoeft niet over elk stuk gedebatteerd te worden, gezien alle stukken al eerder in één of meerdere commissievergaderingen uitgebreid behandeld zijn. Of geeft de schrijver (en of de schrijvers) hier al een opening voor de rest van het betoog? Om maar een argument aan te halen!

De schrijver trekt de vergelijking met de gemeente Putten en de gemeente Haarlemmermeer. Hij doet dit op basis van de bevolkingsgrootte en of het al dan niet aanwezig zijn van een internationale luchthaven. Hiermee gaat de schrijver te kort door de bocht. Het klopt dat de gemeenteraadsleden in Nederland een vergoeding krijgen op basis van het inwonertal. Wat de schrijver verzuimt te melden is dat er maar liefst 19 gemeenteraadsleden zijn in Putten. De schrijver vergeet ook te melden dat het (ondersteuning)apparaat waar de raadsleden in Putten op kunnen steunen vele malen groter is dan op Bonaire (en de BES eilanden). Het zijn toch o.a. het Cft en de Stas BZK die elke keer rapporteren en wijzen op de beperkte uitvoeringskracht/capaciteit op Bonaire. Heeft de schrijver zich wel eens afgevraagd hoeveel ambtenaren er eigenlijk in Nederland bezig zijn met de gemeente Putten? Heeft de schrijver zich wel eens afgevraagd hoeveel ambtenaren in diverse entiteiten de raadsleden direct of indirect ondersteunen? Als een gemeenteraadslid van Putten even aangeeft dat hij geen juiste en volledige advies kan geven of tot een gedegen besluit(vorming) kan komen, dan wordt er direct een blik met ambtenaren opengetrokken en afdelingen opgezet om deze leemte te vullen. Niemand die ook maar enig zicht heeft op het totaal aantal ambtenaren en externen, en de totale kosten die gemaakt worden om de gemeente Putten goed te runnen.

Het is altijd heel makkelijk om even vanuit een businessclass KLM naar het eiland te kijken en snel vast te stellen hoeveel ambtenaren er zijn en hoeveel de kosten bedragen. Het moet de schrijver ook bekend zijn dat een willekeurige ambtenaar of raadslid op Bonaire een duizendpoot moet zijn en is. Iedereen (de bevolking van Bonaire en alle Nederlandse entiteiten) klagen zeer terecht dat alles hier langzaam gaat en dat er maar geen concrete eindproducten zichtbaar zijn. Het woningbouw­project als voorbeeld nemend; heeft de schrijver er wel eens bij stilgestaan hoeveel amb­tenaren van hoeveel ministeries en hoeveel externen zich achter de schermen met dit project hebben beziggehouden? Hoeveel adviezen en rapporten zijn geschreven voordat bijvoorbeeld in de gemeente Putten, een raadslid een besluit zou kunnen nemen over woningbouw.

En dan is het dus heel kort door de bocht om een raadslid van Bonaire af te rekenen op zijn vergoeding van formeel enkele uren in de week. Terwijl de schrijver heel goed beseft dat een raadslid dat nooit kan doen in die beperkte aantal uren. Wat vindt de schrijver van het adagium “An honest day pay for an honest day job”?  

Ik kan natuurlijk ook ingaan op de vergelijking met de gemeente Haarlemmermeer. Maar ik weet zeker dat de schrijver daar niet vrolijker op gaat worden.

Dat de Rijksvertegenwoordiger voor de vorm heeft tegengesputterd, is begrijpelijk. De Rijksvertegenwoordiger weet namelijk heel goed welke werkzaamheden en com­ponenten allemaal meegenomen moeten worden om een zuiver vergelijking te maken. Heeft de Rijksvertegenwoordiger wel eens gekeken naar het RCN apparaat en de vele ondersteuning die vanuit gemeenten, provincie en Rijk nog eens wordt aangeleverd? Heel verstandig van de Rijksvertegenwoordiger om zich niet in deze discussie te gaan mengen. Over de governance rondom de Rijskvertegenwoordiger wil ik het nu niet hebben.

Een klein detail: De opmerking over businessclass reizen is ook onnodig opruiend.

Het zou de schrijver sieren als hij voor een volledige beeldvorming en meningsvorming de regeling dienstreizen in de CAO Rijk erbij pakt. Daarin is onder andere opgenomen: “U mag reizen in business klasse of een vergelijkbare klasse als bij uw dienstreis de vliegtijd van uw vlucht zes uur of meer is en voor uw dienstreis een vervoerbewijs in die klasse beschikbaar is. Dit geldt ook als uw dienstreis uit meerdere vluchten bestaat”. Dit houdt praktisch in dat niet alleen de notabelen maar elke willekeurige ambtenaar vanaf schaal 3, vanuit Amsterdam naar Bonaire en visa versa, businessclass mag reizen. En reken maar dat elke ambtenaar heel goed let op zijn plichten en rechten, en dus de businessclass van de KLM vaak gevuld is met “business ambtenaren”. Ik durf bijna te stellen dat als de schaal 3 ambtenaar toch economy class vliegt en daarna klaagt over rugpijn of opgezette enkels, hij dit kan melden bij de bedrijfsarts, en zijn leidinggevende een “reprimande” zal krijgen.

De slotzin in het artikel klopt en sta ik ook achter. “De eilandsraadleden beseffen dat zij er voor de bevolking zijn en niet andersom”. Om hier invulling aan te kunnen geven moet je de eilandsraadleden ook faciliteren om deze cruciale rol in te kunnen vullen. Ik vrees dat door dit schrijven een welles-nietes discussie gaat ontstaan en dat we allemaal de vinger gaan wijzen naar elkaar en afzonderlijke bedragen en of componenten tegen het licht gaan houden. Ik vrees dat de schrijver en iedereen die ademt dit artikel gaat aangrijpen om weer met modder te gaan gooien.

Het enige wat ik vraag en hoop is: laten we eens een keer samen kijken naar wie wat moet doen, en wat er allemaal voor nodig is (kosten en capaciteit) om ervoor te zorgen dat de bevolking van Bonaire trots kan zijn op wat er op hun Dushi Isla allemaal voor mooie dingen worden gedaan. En naar een totale samenhang gaan kijken.

PS: Over de datum van 3 oktober 2023 en de samenstelling van de Eilandsraad op dat moment en het unaniem aannemen van de verordening heeft de schrijver met geen woord gerept.